Հայաստանը՝ պատմության քառուղիներում բազում հանգրվաններ գտած երկիր լինելով՝ լոք միայն աշխարհագրական դիրք չէ, այլ մշակութային ժառանգության խճանկար, որը մարմնավորում է սահմանները հատող ոգին:
Բնադրված կովկասյան տարածաշրջանում` Հայաստանը մեծ նշանակություն ունի իր ժողովրդի համար, ինչպես իր սահմաններում, այնպես էլ հայկական սփյուռքի հսկայական տարածության վրա: Ավելին, վերջին հակամարտությունը Արցախում, կրկին ուշադրություն դարձրեց Հայաստանի և նրա համաշխարհային հանրության վրա՝ ցույց տալով անխզելի կապերը, որոնք կապում են այս ժողովրդին և նրա ցրված սփյուռքին: Այս գրառման մեջ մենք անդրադառնում ենք Հայաստանի, Արցախի և սփյուռքի բարդ գոբելենների մեջ՝ ուսումնասիրելով ընդհանուր ինքնությունը, պայքարներն ու հաղթանակները, որոնք կապում են մեզ:
Պատմության և մշակույթի իր հարուստ խճանկարով Հայաստանը վկայում է իր ժողովրդի տոկունության մասին: Սկսած հնագույն քաղաքակրթություններից, որոնք ժամանակին բարգավաճել են իր հողի վրա մինչև իր միջնադարյան թագավորությունների մնայուն ժառանգությունը, Հայաստանը վկայել է կայսրությունների անկման և հոսքի մասին՝ հաստատակամորեն պահպանելով իր ուրույն ինքնությունը: 1915-ի Հայոց ցեղասպանությունը, որը տեսավ Օսմանյան կայսրության ներքո միլիոնավոր հայերի համակարգված բնաջնջումը, վառ հիշեցնում է հայ ժողովրդին դիմագրաված վայրագությունների մասին, սակայն դա նաև վկայում է նրա ուժի և հաստատակամության մասին:
Պատմականորեն մեծամասնությամբ հայ բնակչությամբ բնակեցված Արցախը երկար ժամանակ եղել է վիճաբանության առարկա Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև: 2020-ի վերջին հակամարտությունը, որը սնուցվել է աշխարհաքաղաքական լարվածությամբ և պատմական թշնամանքով, հանգեցրել է մարդկային զգալի կորուստների և տեղահանությունների՝ ավելի խորացնելով Արցախի ժողովրդի առջև ծառացած մարտահրավերները։ Չնայած դժբախտություններին, Արցախի մեր հայրենակիցները ցուցաբերեցին անպատմելի տոկունություն՝ ուժ գտնելու պատրաստակամություն շարունակելու կյանքը հայրենիքում։
